Ως ορισμός ορίζεται το πόδι των διαβητικών ασθενών με παρουσία έλκους, λοίμωξης ή και καταστροφής των ιστών στα βαθύτερα στρώματα. Συνδέονται με νευρολογικές ανωμαλίες καθώς και περιφερική αρτηριακή νόσο στα κάτω άκρα. Υπολογίζεται ότι το 5% των ασθενών με διαβήτη είχαν κάποια στιγμή έλκος στα πόδια τους, ενώ ένα 15% των διαβητικών ασθενών πρόκειται να εμφανίσουν αυτή την επιπλοκή κάποια στιγμή στην ζωή τους.
Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι ο ακρωτηριασμός του άκρου. Περίπου το 40-70% των μη τραυματικών ακρωτηριασμών συνδέονται με τον διαβήτη, ενώ είναι 10-15 φορές πιο συχνοί σε αυτή την κατηγορία των ασθενών με μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος.
Ο σακχαρώδης διαβήτης προκαλεί μικροαγγειοπάθεια με προσβολή των μικρών αρτηριών, αρτηριολίων και τριχοειδών με διάμετρο μικρότερη από 115mμ. Είναι παθογνωμονική για τους διαβητικούς ασθενείς αλλά μπορεί να παρατηρηθεί και σε μη διαβητικούς ασθενείς όπως οι υπερτασικοί. Μπορεί επίσης να συνυπάρχει και σε άλλα όργανα εκτός από τα κάτω άκρα όπως οι οφθαλμοί και οι νεφροί. Η διαβητική μακροαγγειοπάθεια που είναι αθηρωσκληρυντικής μορφής έχει σαν χαρακτηριστικό την πρόωρη έναρξη σε διάφορα σημεία του αρτηριακού δένδρου καθώς και μεγαλύτερη έκταση. Προσβάλλονται οι περιφερικές αρτηρίες ακόμα και των άνω άκρων καθώς και οι εκφύσεις των υπεραορτικών κλάδων. Η διαβητική περιφερική αρτηριοπάθεια προσβάλει το αυτόνομο και το περιφερικό νευρικό σύστημα συνήθως μετά την πάροδο 5-10 ετών από την προσβολή του σακχαρώδη διαβήτη.
Τα έλκη που παρουσιάζονται στους διαβητικούς είναι είτε νευροπαθητικά είτε νευροισχαιμικά. Το νευροπαθητικό πόδι οφείλεται στον συνδυασμό απώλειας της αισθητικότητας και κάποιου εξωγενή παράγοντα όπως τραυματισμός από παπούτσι ή ενδογενών παραγόντων όπως η περιφερική αρτηριοπάθεια των άκρων που έχει σαν συνέπεια την δημιουργία έλκους. Η διαβητική νευροπάθεια μπορεί να περιλαμβάνει τα αισθητικά και κινητικά νεύρα ή το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Η πλειοψηφία των ατόμων δεν παρουσιάζουν συμπτώματα στην περιφερική αισθητική και κινητική νευροπάθεια, και μόνο ένα 15-25% παρουσιάζουν συμπτώματα όπως παραισθησίες, καυσαλγίες και έντονο πόνο που επιδεινώνονται κατά την ανάπαυση την νύχτα. Το περπάτημα και η άσκηση προκαλούν ανακούφιση γεγονός που διαφοροποιεί τα νευροπαθητικά έλκη από την κρίσιμη ισχαιμία. Η αυτόνομη νευροπάθεια προκαλεί μείωση της εφίδρωσης, και ξηρό δέρμα με σχισμές. Επιπλέον έχουμε αυξημένη ροή αίματος λόγω απώλειας ελέγχου των αρτηριοφλεβικών επικοινωνιών. Τα ισχαιμικά έλκη έχουν αυξημένη απαίτηση για παροχή αίματος σε σύγκριση με την ικανότητα της κυκλοφορίας. Η περιφερική αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων παρουσιάζει 3 φορές μεγαλύτερη συχνότητα στους διαβητικούς, είναι αμφοτερόπλευρη και περιλαμβάνει συχνά τις αρτηρίες κάτωθεν του γόνατος. Αποτελεί βασική αιτία δημιουργίας ελκών.