Οι εν τω βάθει φλεβικές θρομβώσεις των κάτω άκρων αποτελούν παθήσεις απειλητικές για την ζωή του ασθενούς με επιπλοκές όπως η πνευμονική εμβολή και το μεταθρομβωτικό σύνδρομο.
→ Πόσο συχνά συναντάμε ασθενείς με εν τω βάθει φλεβικήθρόμβωση;
Η ετήσια επίπτωση της στον γενικό πληθυσμό υπολογίζεται στο 5/10000. Αυξανόμενος με την αύξηση της ηλικίας
→ Υπάρχουν ασθενείς υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης των κάτω άκρων;
Η αύξηση της ηλικίας, ο καρκίνος, οι διαταραχές πήξης, οι χειρουργικές επεμβάσεις, το τραύμα, το κάπνισμα, η ακινητοποίηση, η παχυσαρκία, η ορμονική υποκατάσταση και φυσικά η παρουσία προηγούμενου επεισόδιου εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης.
→ Με τι συμπτώματα μπορούν να εκδηλωθούν;
Το άλγος στην γαστροκνημία(τόσο κατά την βάδιση όσο και την ανάπαυση), η παρουσία οιδήματος όπως και ωχρότητας ή κυάνωσης σε μαζική εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να παρουσιασθεί σαν πρώτη εκδήλωση με την μορφή πνευμονικής εμβολής.
→ Ποιες εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις μπορούν να διενεργηθούν;
Μπορεί να μετρηθεί με τα D-dimers. Παρατηρείται αύξηση τους στην οξεία εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση όπως και σε κάποιες άλλες καταστάσεις όπως ο καρκίνος ή η φλεγμονή. Η διπλή υπερηχοτομογραφία (duplex) είναι ακριβής στην εντόπιση της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης ιδιαίτερα κεντρικότερα της ιγνυακής φλέβας χωρίς αντενδείξεις.
→ Πως μπορώ να αντιμετωπίσω συντηρητικά την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση;
Η ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους χρησιμοποιείται σαν αρχική θεραπεία με την όσο το δυνατόν ταχύτερη έναρξη της. Η βαρφαρίνη χορηγείται ταυτόχρονα με την ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους μέχρι το INR να λάβει τιμές 2,0 έως 3.0 για 2 ημέρες πριν την παύση χορήγησης της ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους. Ο συστηματικός έλεγχος του χρόνου προθρομβίνης κατά την διάρκεια της θεραπείας οδηγεί σε καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα καθώς και στην αποφυγή παρενεργειών σχετιζόμενων με το φάρμακο. Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κατέχει επίσης η συμπιεστική θεραπεία με ελαστικές κάλτσες(πίεση 30-40 mmHgστο σφυρό). Ο μηχανισμός πήξης πρέπει να ελέγχεται σε επιλεγμένους ασθενείς.
→ Πόσο διαρκεί η θεραπεία;
Η διάρκεια της θεραπείας πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 3 μήνες σε ασθενείς με ιδιοπαθή εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Σε περιπτώσεις ασθενών με σταθερούς αιτιολογικούς παράγοντες όπως ο καρκίνος και οι διαταραχές πήξης μπορεί να εξετασθεί ακόμα και η επιλογή της μόνιμης αντιπηκτικης θεραπείας. Η θεραπεία συμπίεσης πρέπει να συνεχίζεται μέχρι και 2 χρόνια μετά από επεισόδιο οξείας εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, για την προστασία του ασθενούς από το μεταθρομβωτικό σύνδρομο που οδηγεί στην καταστροφή των φλεβικών βαλβίδων.
→ Ποιες είναι οι ενδείξεις επεμβατικής αντιμετώπισης της;
Η διατήρηση της βαλβιδικής επάρκειας αποτελεί τον βασικό ρόλο αντιμετώπισης της. Ένδειξη έχουν μόνο επιλεγμένοι νέοι ασθενείς, με οξεία, μαζική, άνωθεν του βουβωνικού συνδέσμου θρόμβωση. Σημαντικό είναι η θρόμβωση να είναι πρόσφατη <7 ημερών και να υπάρχει προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς. Ακολουθεί συστηματική ή με καθετήρα θρομβόλυση και σε περίπτωση υπολειπόμενων βλαβών ακολουθεί αγγειοπλαστική και ενδεχόμενη τοποθέτηση ενδονάρθηκα(stent). Άλλη μέθοδος αποτελεί η αφαίρεση του θρόμβου με χειρουργική θρομβεκτομή με την βοήθεια καθετήρων Fogarty ή με συσκευές μηχανικής αφαίρεσης. Η επέμβαση κατά Palma έχει περιγραφεί σε περίπτωση ετερόπλευρης απόφραξης κοινής λαγονίου φλέβας.
ΦΛΕΒΙΚΕΣ ΘΡΟΜΒΩΣΕΙΣ ΑΝΩ ΑΚΡΩΝ
→ Πόσο συχνές είναι οι θρομβώσεις των άνω άκρων;
Οι θρομβώσεις της υποκλειδίου και μασχαλιαίας φλέβας υπολογίζεται στο 12% όλων των θρομβώσεων.
→ Ποιες είναι οι αιτίες πρόκλησης της;
Η αυτόματη ή λόγω προσπαθείας θρόμβωση γνωστή ως σύνδρομο Paget-Schroetter αποτελεί αιτία σε νεαρά κυρίως άτομα μετά από έντονη σωματική άσκηση του άνω άκρου. Αφορά κυρίως το δεξιό άνω άκρο και τους άνδρες. Άλλη αιτία αποτελεί ο τραυματισμός της φλέβας με την τοποθέτηση κεντρικών καθετήρων για διάφορους λόγους όπως η χορήγηση υγρών και φαρμακών ή βηματοδοτών για τον έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας. Το σύνδρομο θωρακικής εξόδου με την συμπίεση της μασχαλιαίας φλέβας στην περιοχή της θωρακικής εξόδου μπορεί να προκαλέσει επίσης θρομβώσεις, όπως και η υπερπηκτικότητα του αίματος.
→ Ποια είναι η κλινική εικόνα μιας εν τω βάθει θρόμβωσης ενός άνω άκρου;
Το άλγος του άκρου, με συνοδό οίδημα και αίσθημα βάρους μπορεί να περιγράψει την κλινική του εικόνα.
→ Ποια είναι η πιθανότητα πνευμονικής εμβολής;
Η συχνότητα της αναφέρεται στο 8-14% των περιπτώσεων.
→ Πως μπορώ να κάνω διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται κλινικά και επιβεβαιώνεται με την χρήση του Duplex ή της έγχρωμης υπερηχογραφίας. Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις μπορούμε να προχωρήσουμε σε φλεβογραφία.
→ Ποια είναι η θεραπεία της;
Η αντιπηκτική αγωγή έχει σαν κύριο σκοπό τον περιορισμό της θρόμβωσης καθώς και την αποφυγή της πνευμονικής εμβολής. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης η ανύψωση του άνω άκρου χωρίς απαγωγή. Η φλέβα μπορεί να παραμείνει βατή μέσω της θρομβόλυσης με ή χωρίς την τοποθέτηση stent. Μπορεί να χρειαστεί ακόμα και η αφαίρεση της υπεράριθμης ή έκτοπης πλευράς σε σύνδρομο θωρακικής εξόδου.